อาหารเสริมสำหรับโรคข้อและกระดูก โดยแบ่งเป็นกลุ่มสารอาหารหลักที่มักใช้มีดังนี้
1. สารอาหารที่ช่วยเสริมสร้างและบำรุงกระดูก
กลุ่มนี้เน้นไปที่การเสริมความแข็งแรงของกระดูก ป้องกันภาวะกระดูกพรุน และช่วยให้กระดูกซ่อมแซมตัวเองได้ดี
- แคลเซียม เป็นแร่ธาตุหลักในกระดูก ช่วยเพิ่มความแข็งแรง ลดความเสี่ยงกระดูกเปราะแตกง่าย โดยเฉพาะในผู้สูงอายุที่มวลกระดูกเริ่มลดลง
- วิตามิน D3 ช่วยดูดซึมแคลเซียมเข้าสู่ร่างกายได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากกินแคลเซียมอย่างเดียวแต่ขาดวิตามิน D3 ร่างกายจะดูดซึมแคลเซียมได้น้อยมาก
- แมกนีเซียม เป็นตัวช่วยกระตุ้นการสร้างมวลกระดูก และทำงานร่วมกับแคลเซียมกับวิตามิน D3 อย่างมีประสิทธิภาพ แมกนีเซียมยังช่วยคลายกล้ามเนื้อ ลดตะคริวที่มักพบในคนที่ขาดแมกนีเซียม
2. สารอาหารที่ช่วยบำรุงข้อและลดการอักเสบ
กลุ่มนี้เน้นที่การฟื้นฟูข้อ ลดอาการปวดข้อ และชะลอความเสื่อมของข้อ
- คอลลาเจนไทป์ 2 (Undenatured Collagen Type II) เป็นคอลลาเจนชนิดที่พบในกระดูกอ่อนบริเวณข้อต่อโดยเฉพาะ ช่วยเสริมความยืดหยุ่นของข้อ ลดการอักเสบ และช่วยให้ข้อต่อเคลื่อนไหวได้ดีขึ้น
- กลูโคซามีน (Glucosamine Sulfate หรือ Glucosamine HCL) เป็นสารที่ร่างกายใช้สร้างกระดูกอ่อนและน้ำหล่อเลี้ยงข้อ ช่วยซ่อมแซมข้อที่เสื่อม ลดเสียงดังในข้อขณะเคลื่อนไหว และช่วยลดอาการปวดข้อ
- คอนดรอยติน (Chondroitin Sulfate) ช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นในข้อต่อ ทำให้ข้อไม่เสียดสีกัน ลดการสึกหรอของกระดูกอ่อน ช่วยเสริมฤทธิ์กลูโคซามีนให้ทำงานได้ดียิ่งขึ้น
- MSM (Methylsulfonylmethane) เป็นสารที่มีซัลเฟอร์ธรรมชาติ ช่วยลดอักเสบข้อ ลดปวด และช่วยเสริมสร้างกระดูกอ่อนและเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน
3. สมุนไพรและสารสกัดที่ช่วยลดการอักเสบของข้อและกระดูก
กลุ่มนี้เน้นการลดการอักเสบเรื้อรังในข้อต่อ ซึ่งเป็นสาเหตุของอาการปวดและข้อเสื่อม
- ขมิ้นชัน (Curcumin Extract) มีสารเคอร์คูมินที่ช่วยต้านการอักเสบตามธรรมชาติ ลดบวม ลดปวดข้อ โดยไม่มีผลข้างเคียงเหมือนยาแก้อักเสบ
- Boswellia Extract (สารสกัดบอสเวลเลีย) สมุนไพรอินเดียที่มีฤทธิ์ลดอักเสบในข้อได้อย่างดีเยี่ยม ช่วยลดปวด และเหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการข้อเสื่อม
- โอเมก้า 3 (Omega-3 Fatty Acids) จากน้ำมันปลา ช่วยลดการอักเสบทั่วร่างกาย รวมถึงอาการอักเสบในข้อต่อ
4. สารที่ช่วยเพิ่มน้ำหล่อเลี้ยงข้อและความยืดหยุ่น
น้ำหล่อเลี้ยงข้อทำให้ข้อเคลื่อนไหวสะดวก ไม่ติดขัด
- ไฮยาลูรอนิค แอซิด (Hyaluronic Acid) เป็นสารที่ช่วยเพิ่มน้ำหล่อเลี้ยงข้อ ทำให้ข้อไม่แห้ง ลดการเสียดสี ช่วยให้ข้อขยับได้ดีขึ้น
- คอลลาเจนไทป์ 2 ก็ช่วยในด้านนี้เช่นกัน เพราะช่วยเสริมสร้างกระดูกอ่อนที่ล้อมรอบข้อ
กลุ่มผู้ที่ควรได้รับอาหารเสริมเหล่านี้
- ผู้สูงอายุ ที่มีปัญหาข้อเสื่อม กระดูกพรุน ข้ออักเสบ
- ผู้ที่ทำงานหนัก ใช้ข้อบ่อย เช่น ยกของหนัก, นักกีฬา
- ผู้ที่มีน้ำหนักเกิน ที่ส่งผลให้ข้อเข่าเสื่อมเร็วขึ้น
- ผู้ที่มีประวัติครอบครัวโรคข้อเสื่อม กระดูกพรุน
ข้อแนะนำในการเลือกอาหารเสริมสำหรับข้อและกระดูก
- ควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่มี การรับรองความปลอดภัย เช่น อย. หรือมาตรฐาน GMP
- เลือกสูตรที่มี คอลลาเจนไทป์ 2 + กลูโคซามีน + คอนดรอยติน ร่วมกันเพื่อการเสริมข้อที่มีประสิทธิภาพ
- หากต้องการลดอาการอักเสบควบคู่ ควรมี ขมิ้นชัน หรือ Boswellia ร่วมด้วย
- เลือกแคลเซียมที่ดูดซึมง่าย เช่น แคลเซียมซิเตรต (Calcium Citrate) ร่วมกับวิตามิน D3 เพื่อเสริมกระดูก
น่าเสียดายที่วัตถุดิบดีๆบางตัวยังไม่สามารถขึ้นทะเบียนในประเทศไทยได้
